Βίλα Κομπρέ του Αλέξη Σταμάτη

Λένε πως αν δεν έχεις ανάγκη μια λέξη, δεν την δημιουργείς. Φαίνεται λοιπόν πως οι Ελληνες δεν έχουμε, αν μη τι άλλο, ανάγκη από τη λέξη «privacy» με την αγγλική έννοια την οποία δεν αποδίδει ακριβώς το «ιδιωτικότητα». Αλλοιώς, θα την είχαμε περιλάβει στο λεξιλόγιό μας- έστω και εξελληνίζοντάς την.
Οπωσδήποτε πάντως, δεν είχαμε μέχρι τώρα και πολλή ανάγκη τη λέξη «suspense» αλλιώς θα είχαμε βρει κάποιο δυνατότερο ισοδύναμο από το «αγωνία» και, σίγουρα, από το «ανησυχία». Στην αρχαία τραγωδία υπάρχει σασπένς, αλλά μάλλον τα εντελώς διαφορετικά μεγέθη από τη σύγχρονη δημιουργία επιβάλλουν κάποιον άλλο ορισμό, που σίγουρα θα πρέπει να περιέχει και τη λέξη «ένταση».
Στο σύγχρονο ελληνικό μυθιστόρημα το suspense, όπως ορίζεται στη διεθνή τέχνη, δεν ευδοκιμεί ιδιαίτερα. Ισως ένας μαιτρ του αστυνομικού μυθιστορήματος όπως ο Πέτρος Μάρκαρης θα είχε δικαιολογημένες ενστάσεις, αλλά σε άλλες περιπτώσεις αναφέρομαι. Σε εκείνες που αν και περιέχουν θανάτους (και βίαιους κάποιες φορές) δεν θα τους κατατάσσαμε σε καμία περίπτωση στην κατηγορία αστυνομικού μυθιστορήματος. Είναι και παραμένουν αστικά μυθιστορήματα, έστω και αν (όπως στην περίπτωσή μας) ένα μέρος τους διαδραματίζεται εκτός μεγάλου αστικού κέντρου.
Η «Βίλλα Κομπρέ» το καινούργιο βιβλίο του Αλέξη Σταμάτη, ξεκινά στο γενέθλιο χωριό του ήρωα, με έναν θάνατο. Τον θάνατο του πατέρα του. Μια φωτογραφία που εντοπίζει ο γιος και τον οδηγεί σε ένα «θησαυρό» είναι η αρχή ενός μίτου, τον οποίο ωστόσο πρέπει να δημιουργήσει ο ίδιος ο πρωταγωνιστής. Μέσα από γεγονότα που θα οδηγήσουν στο τελικό γεγονός.
Στο ενδιάμεσο, οι ανατροπές είναι πολλαπλές και πυκνές. Συμβαίνουν κάθε φορά που χρειάζεται, όποτε δηλαδή ο αναγνώστης φαντάζεται ότι φτάνει σε ένα προβλεπτό τέλος. Τα πάντα τότε τινάζονται στον αέρα, κατά την προσφιλή συνήθεια του συγγραφέα να ξαφνιάζει ευχάριστα τον άνθρωπο που διαβάζει το κείμενό του, να τον πετά σε άλλες θάλασσες χωρίς πριν να τον έχει προειδοποιήσει: «άσε την πεπατημένη, στρίβουμε»!
Αυτό είναι ευχάριστο και προσθέτει suspense, για το οποίο μιλήσαμε στην αρχή. Σε δόσεις και ποιότητα τέτοια, ώστε να εντυπωσιάζει θετικά, να σε παρασύρει στο να συνεχίσεις την ανάγνωση με ανυπομονησία. Αλλά δεν είναι η μόνη αρετή της Βίλας Κομπρέ. Η πρωτότυπη αφήγηση, οι ολοκληρωμένοι χαρακτήρες, η καλή κεντρική ιδέα και η ανάπτυξή της με όλους τους κανόνες του μυθιστορήματος, αποτελούν τα «συν» του βιβλίου.
Αν και φαίνεται και από προηγούμενα έργα του πως ο συγγραφέας αρέσκεται στο να παρουσιάζει εξωτικά μέρη, θα πω, ωστόσο, πως αυτές οι παρουσιάσεις του είναι μακροσκελείς σε σχέση με τα μεγέθη των βιβλίων του και δεν προσθέτουν κάτι στο έργο του. Ολο το ταξίδι του γιου στην Αφρική για να βρει τον «πατέρα» του, θα μπορούσε να έχει σμικρυνθεί σημαντικά. Πολλώ μάλλον που δεν φαίνεται να αποτελεί πηγή αυτογνωσίας ή συνειδησιακών ανακατατάξεων, δεν έχει, καν, κάποια κορυφαία εξέλιξη.

Η Βίλα Κομπρέ του Αλέξη Σταμάτη, που έχει εκδοθεί από τις εκδόσεις «Καστανιώτη» παρουσιάζεται μεθαύριο Τρίτη (και) 13 Μαΐου ώρα 8μμ στον Πολυχώρο 104 (Θεμιστοκλέους 104).
Για το βιβλίο συζητουν
ο Αλέξης Σταματης με τον blogger nuwanda (Γιάννη Γιαννούδη)(δείτε και την ανάρτησή του για το θέμα εδώ)


διαβάζουν οι
Μπέττυ Αρβανίτη
Δημοσθένης Παπαδόπουλος