Ο θάνατος του Κάρλος Φουέντες

Ο σημαντικότερος συγγραφέας του Μεξικού, και μία από τις πλέον εμβληματικές πνευματικές μορφές του ισπανόφωνου κόσμου, ο Κάρλος Φουέντες, έφυγε σήμερα το βράδυ από τη ζωή. Ηταν 84 ετών και έγραφε μέχρι το τέλος. Αλλωστε, η σχέση του με τη συγγραφή και με τη λογοτεχνία, ήταν μια σχέση ζωής, η οποία ξεκίνησε από την παιδική του ηλικία. Οι Μεξικανοί τον θεωρούσαν το ζωντανό πρότυπο του πολιτισμού τους. Ο Φουέντες είχε γεννηθεί τον Νοέμβριο του 1928 στον Παναμά, όπου υπηρετούσε ο διπλωμάτης πατέρας του. Ελαβε τη βασική του εκπαίδευση και μόρφωση σε δημόσια σχολεία της Ουάσιγκτον στις Ηνωμένες Πολιτείες, και επέστρεφε στο Μεξικό στις διακοπές για να τις περάσει με τις γιαγιάδες του: «Τις δύο φοβερότερες παραμυθατζούδες του κόσμου». Στις ιστορίες τους θα πρέπει να αναζητήσουμε τις συγγραφικές του απαρχές. «Νομίζω ότι το να γράφεις αλλά και το να διαβάζεις είναι παράδεισος» έλεγε σε συνέντευξή του σε ελληνικό έντυπο. Ηθελε να γίνει συγγραφέας από μικρός, αλλά ο μεγαλύτερος- τότε- μεξικανός συγγραφέας, ο Αλφόνσο Ρέγες τον έπεισε, μετά από παράκληση του πατέρα του ότι ότι με το να γράφει βιβλία στη συντηρητική μεξικανική κοινωνία δεν θα έβγαζε χρήματα για να ζήσει. Ετσι, σπούδασε νομικά. Με αυτό τον τρόπο, από το 1954 βρέθηκε για μερικά χρόνια να ασχολείται παράλληλα με τη συγγραφή μυθιστορημάτων, αλλά και με την πολιτική ως εκπρόσωπος του Μεξικού στον ΟΗΕ και ως πρεσβευτής σε διάφορες χώρες. Στο τέλος όμως παράτησε την πολιτική για να αφοσιωθεί αποκλειστικά στη συγγραφή. Το 1962 εκδίδει τον «Θάνατο του Αρτέμιο Κρουζ», ένα επικό μυθιστόρημα της μεξικανικής ιστορίας το οποίο αναγνωρίζεται ως αριστούργημα της παγκόσμιας λογοτεχνίας και ως βασικό έργο της περιόδου που είναι γνωστή ως «el boom»: είναι η εποχή που λατινοαμερικανοί συγγραφείς όπως ο Φουέντες και ο προσωπικός του φίλος Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες σαγήνευαν τους αναγνώστες σε όλον τον κόσμο. Φανατικός υποστηρικτής του Φιντέλ Κάστρο, από την πρώτη ημέρα της ανόδου του, ασκούσε κριτική στην αμερικανική εξωτερική πολιτική μέσα από τα βιβλία του, οπότε οι ΗΠΑ τον έβαλαν στη λίστα αυτών στους οποίους επί χρόνια αρνούνταν να εκδώσουν βίζα. Το 1985 όμως το μυθιστόρημά του «Ο γερο-γκρίνγκο» γίνεται μπεστ σέλερ στις ΗΠΑ, το πρώτο από μεξικάνο συγγραφέα, και αργότερα ταινία με πρωταγωνιστές τον Γκρέγκορι Πεκ και την Τζέιν Φόντα. Από εκεί και πέρα γίνεται ο πρώτος που καταλαμβάνει την έδρα Ρόμπερτ Κένεντι των Λατινοαμερικανικών Σπουδών στο Χάρβαρντ, ενώ παράλληλα διδάσκει στα Πανεπιστήμια Πρίνστον και Μπράουν. Εδώ και χρόνια μοιράζει τον χρόνο του μεταξύ Μεξικού και Βρετανίας, όπου διετέλεσε καθηγητής στο Κέιμπριτζ στην έδρα Σιμόν Μπολίβαρ. Εν τω μεταξύ, έχει αλλάξει γνώμη και για τον Φιντέλ, τον οποίο αποκαλεί «πολιτικό λείψανο.» Ο Φουέντες υπήρξε πρέσβης του Μεξικού στη Γαλλία κατά την περίοδο 1972 - 1978, αλλά παραιτήθηκε όταν ο πρώην πρόεδρους του Μεξικού, Γουστάβο Ντίας Ορντάς, γνωστός ως ηθικός αυτουργός της σφαγής των φοιτητών έξω από τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1968, διορίστηκε πρέσβης του Μεξικού στην Ισπανία. Το 1979,μέλαβε το Διεθνές Βραβεία Αλφόνσο Ρέγιες, το 1984 το Εθνικό Βραβείο Επιστημών και το 1987 το Βραβείο Θερβάντες. Το 1992 του απονεμήθηκε το ΣΤ' Βραβείο Ιβηροαμερικανικής Λογοτεχνίας. Το 1994 τιμήθηκε με το Βραβείο Πρίγκιπας των Αστούριας. Στα ελληνικά έχουν μεταφραστεί τα βιβλία του: Aύρα - Tα γενέθλια (εκδόσεις «Θεμέλιο», 1997), H εκστρατεία (εκδόσεις «Ωκεανίδα», 1993), Mακρινές συγγένειες, (εκδόσεις «Θεμέλιο», 1998), «Nερό καμένο», (εκδόσεις «Aγρα», 1998), Nτιάνα, η μοναχική κυνηγός, (εκδόσεις «Ωκεανίδα», 1997), O θάνατος του Aρτέμιο Kρους, (εκδόσεις «Aγρα», 1999), Tα χρόνια με τη Λάουρα Δίας, (εκδόσεις «Ωκεανίδα», 2001), Oι μασκαρεμένες μέρες, (εκδόσεις «Kαστανιώτης», 2002), H Πορτοκαλιά, (εκδόσεις «Aγρα», 2003) κ.ά. Το τελευταίο τυ μυθιστόρημα που μεταφραστηκε στη γλώσσα μας είναι το «Σε αυτά πιστεύω» από τις Εκδόσεις Καστανιώτη. Είχε επισκεφθεί τη χώρα μας και ήταν λάτρης του πολιτισμού μας. Σχετικά με την κρίση, είχε δηλώσει: «Δεν είμαι Ελληνας, οπότε δεν μπορώ να σας δώσω συμβουλές. Εχετε έναν από τους σπουδαιότερους πολιτισμούς, βρείτε τον τρόπο να φέρετε αυτόν τον πολιτισμό στην πολιτική σας, στην οικονομία σας και στη δημοκρατία σας του σήμερα. Το ξέρω ότι είναι δύσκολο, αλλά από εσάς εξαρτάται, και εγώ δεν μπορώ να σας δώσω μαθήματα σε αυτό». Η προσωπική του και επίσημη ιστοσελίδα, εδώ