Ανέκδοτο χειρόγραφο του Σολωμού με ολοκληρωμένη τη σύνθεση "Ελεύθεροι Πολιορκημένοι"

Οι «Ελεύθεροι Πολιορκημένοι», το σπουδαιότερο ίσως έργο του Διονυσίου Σολωμού, είχαν ολοκληρωθεί. Χειρόγραφο του εθνικού μας ποιητή με μια υπέροχη- όσο και μοναδική από κάθε άποψη- εκδοχή του έργου, αποκαλύφθηκε σήμερα στη Μεγάλη Βρετανία και θα αλλάξει τα δεδομένα με δραστικό τρόπο. Φέρει την ένδειξη: τελικι μορφι (τελική μορφή- ως γνωστόν ο ιταλοτραφείς Σολωμός, χρησιμοποιούσε σχεδόν φωνητική γραφή). Και, επίσης, «Δ’ σχεδίασμα».
Το χειρόγραφο εντοπίσθηκε στα κατάλοιπα της Έιπριλ Γκόρντον, απογόνου της οικογενείας Γκόρντον, στην οποία ανήκε η μητέρα του λόρδου Βύρωνα, Κατερίνα. Πρόκειται για αριστοκρατική οικογένεια, με τίτλους ευγενείας και μεγάλη ιστορία. Η Έιπριλ Γκόρντον απεβίωσε πριν από μερικούς μήνες, και το αρχείο της ταξινομήθηκε από ερευνητές. Σύμφωνα με σημερινή ανακοίνωση του BBC, σε αυτό περιλαμβάνεται μια τεράστια έκπληξη: η τελική, τέταρτη μορφή των Ελεύθερων Πολιορκημένων, του συνθετικού ποιήματος που είχε φτάσει ως τις μέρες μας μόνο σε σπαράγματα. Ο ποιητής δεν είχε ποτέ ολοκληρώσει τα τρία σχεδιάσματα. Υπήρχαν ωστόσο πολλές μαρτυρίες περί μιας ολοκληρωμένης μορφής του ποιήματος, η οποία ελάνθανε- δηλαδή, κατά τη φιλολογική γλώσσα, υπήρχε, αλλά δεν γνωρίζαμε πού βρισκόταν το χειρόγραφο.
Όπως μαθαίνουμε λοιπόν, ο Διονύσιος Σολωμός είχε στείλει αυτό το σχεδίασμα με επιστολή του στη μητέρα του Λόρδου Μπάιρον για να την παρηγορήσει, σημειώνοντας πως το παιδί της, που απεβίωσε με τους «Ελεύθερους Πολιορκημένους» του Μεσολογγίου, ενέπνευσε ποιήματα (μη ξεχνάμε πως ο Σολωμός είχε συγγράψει ολόκληρη «Ωδή» για τον Βύρωνα) και παραμένει αξέχαστος. Διότι, ακριβώς, ένα τμήμα του Δ’ Σχεδιάσματος, υμνεί τον νεκρό ποιητή- μαχητή που έδωσε τη ζωή του στην πολιορκία του Μεσολογγιού για την Ελλάδα.
Την ύπαρξη της ολοκληρωμένης μορφής υπαινίσσεται, άλλωστε, ο Γιάννης Παπακώστας, καθηγητής της Νέας Ελληνικής Φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών σε άρθρο του στην εφημερίδα «Το Βήμα» στο οποίο κάνει εκτενείς αναφορές ως προς τις πηγές από τις οποίες άντλησε έμπνευση για τη σύνθεση ο έλληνας ποιητής. Το ερώτημα είναι: γιατί αυτή, η τελική και- βεβαίως- ολοκληρωμένη μορφή δεν βρέθηκε στο αρχείο Σολωμού; Η συγκλονιστική απάντηση έρχεται από τη γραφίδα του μεγάλου μας ποιητή. Ζητά από τη μητέρα να δεχθεί το ποίημα ως έκφραση τιμής και ευγνωμοσύνης προς τον χαμένο γιο της και να το κρατήσει κρυφό, γιατί ο Σολωμός θέλει να αποτελεί το δικό του δάφνινο στεφάνι στη μνήμη του. Ευτυχώς, έστω και σχεδόν δύο αιώνες μετά, οι στίχοι θα δουν το φως της δημοσιότητας. Αναμένουμε με συγκίνηση.
Update: Καλό Μήνα!