Παρασκευή, Ιουνίου 27, 2008

Ο Υγρός Χρόνος της Ελένης Γκίκα

«Ποιος στ’ αλήθεια είμαι εγώ και πού πάω;» που θα ρώταγε και ο τραγουδιστής. «Πού να μαζεύεις τα χίλια κομματάκια του κάθε ανθρώπου;» που θα έλεγε και ο Σεφέρης. Και τελικά, πώς κερδίζεις την αυτογνωσία; Μέσα και από τον Αλλον, στα σίγουρα.
Εν αρχή λοιπόν ην όχι ο Λόγος της Βίβλου, αλλά το Υδωρ. Ζωοδότης και ζωογόνος ο Υγρός Τόπος αποτελεί την απαρχή κάθε βίου. Πριν και από τους Χλωρούς Παραδείσους της παιδικής ηλικίας, υπάρχει η θάλασσα της Μόλις Υπαρξης. Εκεί, στη σκοτεινή όσο και ζεστή κοιλιά της μητέρας, τη γεμάτη ασφάλεια και θαλπωρή. Μήπως σε αυτήν δεν θέλουμε να επιστρέψουμε σε ολόκληρη τη ζωή μας;
Εκεί επιστρέφει και ο ήρωας στον «Υγρό χρόνο» της Ελένης Γκίκα (εκδόσεις «Αγκυρα»). Ή σχεδόν εκεί. Σε μια μεγάλη θάλασσα, λυτρωτική, δροσερή, ανακουφιστική. Βρέθηκε πνιγμένος, ναι. Οι γυναίκες της ζωής του ξετυλίγουν ένα- ένα τα «χίλια κομματάκια του» και πάλι κάτι μένει. Είναι όμως αυτός;
Σε ένα φίνο έργο όπως αυτό το μυθιστόρημα, η τραγική ειρωνεία δεν μπορεί να απουσιάζει. Ισως και να μοιρολογούν έναν άλλον νεκρό, οι γυναίκες του. Ισως και να θέλουν να μοιρολογούν έναν άλλον. Ισως και να είναι αυτός, χωρίς προσωπίδα. Τόσο διαφορετικός από τον Αλλον, που έχει η καθεμιά στο μυαλό της. Εδώ όμως η κάθαρση δεν είναι να αποδειχθεί- και να αποδεχθούν- πως είναι αυτός. Θα ήταν να μην είναι. Να αναπλάθουν το παρελθόν τους για χάρη ενός ξένου.Γιατί αλλιώς, πώς να ζήσουν;
Ενας άντρας που φοβόταν τις θύελλες, μα είχε δίπλα του γυναίκες θυελλώδεις (ή μήπως ΜΙΑ γυναίκα που δανείζεται μορφές κι ονόματα για να παρακολουθήσει τα χίλια πρόσωπά του ως πιστή Πηνελόπη και ως Μήδεια; Οχι, δεν έχει φόνους ο «Υγρός Χρόνος». Ο μόνος που «φονεύεται» εν τέλει είναι ο ίδιος ο Χρόνος, ο οποίος θυσιάζεται προς χάρην της Μνήμης, της Μνημοσύνης, της Μήτιδας (άρα και της σοφίας, σύμφωνα με τους αρχαίους).
Παράλληλα Σύμπαντα που έχει έρθει η ώρα να συναντηθούν, να αποκτήσουν τομές, κοινές στιγμές, κοινά (ματαιωμένα ή διαψευσμένα) όνειρα. Εκείνος. Εκείνες, η κάθε μια ξεχωριστά και όλες μαζί. Τα βιβλία. Των άλλων. Η κριτική τους δένει απόλυτα με τη ζωή της μιας από τις γυναίκες. Μέσα από τις σελίδες τους μιλά για τα δικά της πράγματα, δίνει τις δικές της εξηγήσεις, υιοθετεί δικές της λύσεις. Οι κριτικές είναι εξαιρετικά λειτουργικές μέσα στο σώμα του μυθιστορήματος, δείχνουν πώς μπορεί η τέχνη να σου γεννήσει σκέψεις, ιδέες, συναισθήματα. Ταυτοχρόνως, αποκαλύπτουν το στέρεο βάθρο επάνω στο οποίο τόσα χρόνια πατά η Ελένη Γκίκα στις προσωπικές περιπλανήσεις της στον χώρο της λογοτεχνίας.
Ενα μικρό διαμάντι είναι ο «Υγρός Χρόνος». Με τέλεια δόση συναισθήματος- αποστασιοποίησης, με έξοχη πλοκή, με συναρπαστικό γράψιμο. Με πηγές που αναβλύζουν υποδορείως όπως και μέσα από την καρδιά και γεμίζουν αναζωογονητική δύναμη το βιβλίο, του οποίου η πνοή είναι σπουδαία. Στ’ αλήθεια. Καμία σχέση δεν έχει ότι καθόμαστε δίπλα στο γραφείο και ότι την αγαπώ. Οταν το διαβάσετε, θα συμφωνήσετε μαζί μου.

12 σχόλια:

Εαρινή Συμφωνία είπε...

Φεύγω για τα πατρώα εδάφη, τουτέστιν τη Σμύρνη. Θα σας συναντήσω ξανά στις 2 Ιουλίου. Καλημέρα σας.

alef είπε...

"Πού να μαζεύεις τα χίλια κομματάκια του κάθε ανθρώπου" ναι! Για ό,τι κατόρθωσα, το χρωστώ και σε σένα! Εξοχο κείμενο για ένα βιβλίο που ενδεχομένως δεν του αξίζει! Θα φροντίσω όμως εγώ να αξίζω την φιλία και την αγάπη σου! Σου εύχομαι ολόψυχα αυτό να είναι το ταξίδι της ζωής σου! Στη Σμύρνη, και μετά να βγει απ' την ψυχούλα σου και να μπει στο καινούργιο σου μυθιστόρημα!
Σε φιλώ, σ' ευχαριστώ, σ' αγαπώ και είμαι υπερήφανη που είμαστε φίλες, καμαρώνω για σένα τόσο πολύ!
Καλό σου ταξίδι, να τα περάσεις σημαντικά κι ευλογημένα κι αληθινά!
σας ασπάζομαι, άλεφ του διπλανού γραφείου, ναι!

alef είπε...

Α ναι ξέχασα, μη νομίζετε ότι κατηγορώ το βιβλίο μιας άλλης, είμαι και άλεφ και η άλλη, ε ναι κάτι σαν την "Λίζα και την άλλη" κι εγώ! Αλεφ, επεξηγηματικόν πάντα! Μέσα στα υστερόγραφα μια ζωή! (να δω και τί θα καταλάβω!) (μπα, μάλλον τίποτα!)

Αρμός είπε...

Καλώς σε βρίσκω καλό Σαββατοκύριακο και καλά να περνάς!

κυκλάμινο είπε...

Συμφωνώ απολύτως, εαρινάκι μου! Πολύ ωραία η κριτική σου! Άμα ξέρεις να γράφεις, τι να λέει;
Καλά, πας Σμύρνη και δεν είπες τίποτα; Δεν είχαμε πει πέρσι ΘΑ πάμε μαζί;
Αχ, αυτό το Θα!
Άντε! Του χρόνου, ίσως! Μέιμπυ που λέει και ο μόχα!
Εαρινάκι μου, εύχομαι να περάσεις υπέροχα και να μας φέρεις πολλές φώτο!
Φιλάκια και να μη μου κουράζεσαι! Όχι πολλά τσιφτετέλια, γιατί εκεί χορεύουν ωραία τα χανουμάκια!

Διονύσης Μάνεσης είπε...

Καλές αναγνώσεις, λοιπόν, σε μας,
καλό ταξίδι σε σένα, εαρινή.

...Ή, μάλλον, καλές αναγνώσεις και καλά ταξίδια σε όλους!

nellinezi είπε...

Σίγουρα το βιβλίο θα αξίζει πολλά... αλλά και η δική σου καρδούλα, αξίζει εξίσου πολλά Αγγελικούλα μου!

Φιλάκια πολλά! Καλά να περάσεις!

Διονύσης Μάνεσης είπε...

Ξαναπερνάω για να ευχηθώ δροσερές καλοκαιρινές μέρες. Καλό καλοκαίρι!

Menelaos Gkikas είπε...

Καλησπέρα!! Είμαι ο Μενέλαος. Πρώτη φορά έρχομαι από το ημερολόγιό σου. Το κείμενο είναι πολύ όμορφο και θεωρώ ότι είναι στο πνεύμα ενός πιο ξεχωριστού συγγραφικού έργου...! Καλά να περνάς.

Antoine είπε...

Οκ, αγαπητή μου! Με έχεις πείσει μαζί με άλλους να το διαβάσω το βιβλίο στις διακοπές μου, αλλά... πόσες φορές ακόμη θα διαβάσω την εγγραφή σου! Περιμένουμε κάτι νέο!!!

Άντε και καλό Αύγουστο!

Κατερίνα Δε.Στα.Πα. είπε...

εαρινάκι μου, που εί;
Φιλάκια πολλά και ΚΑΛΟ καλοκαίρι!

Εαρινή Συμφωνία είπε...

Λοιπόν, επέστρεψα. Φιλιά σε όσους πέρασαν και άφησαν σχόλια, και εντός ολίγου αναλαμβάνω πάλι δράση.
Γιατρέ μου- Αντώνη, το διάβασες το βιβλίο; Ε, πώς θέλεις να αλλάξω ποστ;
Κυκλάμινο, ευχαριστώ, καλή μου.
Διονύση Μάνεση, ετοιμαστείτε για το έτος Ρίτσου, τα λέμε συντόμως.
Νέλλυ Νέζη, με συγκίνησε η αναφορά στο σχόλιό μου προς το α- μπε- μπα μπλογκ (στο Εθνος). Σου είχα κάνει,αλήθεια, ποδαρικό; Και το θυμάσαι;
Αρμέ, Μενέλαε, καλό καλοκαίρι