«Μακρυά χτυπούν καμπάνες από κρύσταλλο» έγραφε ο Οδυσσέας Ελύτης στο «Ασμα ηρωικό και πένθιμο για τον χαμένο ανθυολογχαγό της Αλβανίας». Ο Ελύτης, όπως και άλλοι ομότεχνοί του, ήταν στο αλβανικό μέτωπο. Στο σημερινό «Βιβλιοδρόμιο» της εφημερίδας «Τα Νέα» ο πάντοτε εκπληκτικός Γιώργος Ζεβελάκης δίνει σημαντικές πληροφορίες για τους ποιητές και συγγραφείς που στρατεύθηκαν το 1940. Αντιγράφω, αυτούσιο, το κείμενό του, γιατί αισθάνομαι τηΜνήμη ως χρέος:
«Τα "φύλλα πορείας" των λογοτεχνών που συμμετείχαν στον Ελληνοϊταλικό Πόλεμο του 1940 συνοψίζουν την ιστορία εκείνης της εθνικής εποποιίας. Άλλοι ζήτησαν και πήγαν εθελοντές επειδή είχε περάσει η σειρά τους, ενώ οι νεώτεροι στρατεύτηκαν.
Ο Γιώργος Θεοτοκάς, αγύμναστος του 1926, κατατάχθηκε στο Χαϊδάρι, εκπαιδεύτηκε στους όλμους και στάλθηκε στον Κιθαιρώνα.
Ο Άγγελος Τερζάκης, δεκανέας πυροβολικού του 1927, υπηρέτησε στο Αργυρόκαστρο.
Ο νεώτερης ηλικίας Οδυσσέας Ελύτης επιστρατεύτηκε μόλις κηρύχθηκε ο πόλεμος και τοποθετήθηκε με τον βαθμό του ανθυπολοχαγού στο Α' Σώμα Στρατού. Πολέμησε ως διμοιρίτης στις μάχες της Μπολένας, δεξιά από τη Χειμάρρα. Όταν το τάγμα του αποδεκατίστηκε, σώθηκε ως εκ θαύματος. Τον Μάρτιο του 1941 προσβλήθηκε από τύφο και μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο των Ιωαννίνων. Εκεί τον βρήκαν οι βομβαρδισμοί των Γερμανών καθηλωμένο στο κρεβάτι. Μετά την υποχώρηση και ύστερα από πολλές κακουχίες ο Ελύτης έφτασε στην Αθήνα, «στηριζόμενος σ' ένα μπαστούνι, κάτωχρος και ρακένδυτος».
Ο Στέλιος Ξεφλούδας ήταν έφεδρος λοχαγός πεζικού και πολέμησε με τον λόχο του στα υψώματα της Τρεμπεσίνας.
Ο Νίκος Καββαδίας, αγύμναστος λόγω θαλάσσιας υπηρεσίας, έγινε ημιονηγός (μουλαράς) και τους «διαλόγους» με το άλογο του αφηγήθηκε σε ένα τρυφερό πεζό που έστειλε στο περιοδικό της ΧΙΙ Μεραρχίας, «Λόγχη».
Ο Λουκής Ακρίτας βρέθηκε στην πρώτη γραμμή του μετώπου και δημοσίευσε στον αθηναϊκό Τύπο θαυμάσιες πολεμικές ανταποκρίσεις.
Τέλος, ο Γιάννης Μπεράτης παρά την επισφαλή υγεία του ζήτησε και πέτυχε να καταταχθεί εθελοντής. Στάλθηκε στρατιώτης στην Κορυτσά και από το υλικό των εμπειριών του έγραψε το αριστουργηματικό χρονικό του πολέμου, «Πλατύ Ποτάμι».
(Βασική Πηγή: Αχ. Μαμάκης, Λογοτέχναι και άνθρωποι των γραμμάτων εις τα βουνά της Αλβανίας, Έθνος, 28 Οκτωβρίου 1947.) »
2 σχόλια:
Καλημέρα. θυμάμαι στο περιοδικό Λέξη στο τεύχος αφιέρωμα στον Ελύτη μια φωτογραφία από εκείνα τα χρόνια. Ο ποιητής δείχνει ιδιαίτερα σωματώδης με μακριά γένεια αλλά και καταβεβλημένος.
Φαντάζομαι αν γινόταν κάτι ανάλογο σήμερα. όλοι οι αστέρες θα αυτοεξορίζονταν στο Λονδίνο, Παρίσι, Βιέννη, Ρώμη όπου θα έδειναν εκεί τις μάχες τους μες στις κακουχίες... και μετά θριαμβευτική επιστροφή στην πατρίδα σαν αντιστασιακοί πια :)))
Δεν λέτε τίποτα, αγαπητέ Μαμαλούκα
Δημοσίευση σχολίου