Τρίτη, Ιανουαρίου 20, 2009

Ωραία (δεν) τιμούν τη Διδώ Σωτηρίου!

Με τον χειρότερο δυνατό τρόπο η ελληνική πολιτεία ετοιμάζεται να γιορτάσει- ή μάλλον να μη γιορτάσει- τα 100 χρόνια από τη γέννηση της Διδώς Σωτηρίου. Ενα μήνα πριν, οι αρμόδιοι φορείς του υπουργείου Πολιτισμού δεν έχουν προγραμματίσει μέχρι στιγμής τίποτα για να σημειώσουν την επέτειο, ενώ το υπουργείο Παιδείας κρατά στις αποθήκες 110.000 αντίτυπα του βιβλίου «Ματωμένα χώματα» ελλείψει, όπως λέει, σχολικών βιβλιοθηκών.
Στις 18 Φεβρουαρίου συμπληρώνονται εκατό χρόνια από τη γέννηση της συγγραφέως στο Αϊντίνι της Μικράς Ασίας. Η Διδώ Σωτηρίου περιέγραψε με δυνατό τρόπο την καταστροφή της Σμύρνης αλλά και υπήρξε πάντοτε παρούσα στο «γίγνεσθαι» των καιρών. Αν και είμαστε σε απόσταση αναπνοής από την επέτειο, κανείς φορέας του ΥΠΠΟ δεν έχει αναγγείλει κάποια μεγάλη εκδήλωση. Η έλλειψη χρημάτων, που είναι υπαρκτή, δεν μπορεί σίγουρα να αποτελέσει άλλοθι. Περισσότερο είναι θέμα βούλησης και λιγότερο θέμα οικονομικών πόρων.
Αλλά και το υπουργείο Παιδείας συμπεριφέρεται με τον χειρότερο τρόπο. Πέρσι την άνοιξη, μετά από τις διαμάχες που είχαν ξεσπάσει με το βιβλίο Ιστορίας της ΣΤ’ Δημοτικού, το υπουργείο είχε μοιράσει στα σχολεία 110.000 αντίτυπα. Μάρτιο τα μοίρασε, Μάιο τα μάζεψε και μετά τα καταχώνιασε στις αποθήκες, ελλείψει σχολικών βιβλιοθηκών.
Είναι βέβαιο ότι τα περισσότερα παιδιά δεν πρόλαβαν να το διαβάσουν. Ακόμα και εκείνα που το διάβασαν, όμως, δεν θα έπρεπε να το έχουν στη βιβλιοθήκη τους προκειμένου να το ξαναδιαβάζουν όποτε το επιθυμούν αντί να βρίσκεται στοιβαγμένο σε αποθήκες;
Στις αρχές Δεκεμβρίου του 2008, ο Νίκος Μπελογιάννης, ανιψιός της αξέχαστης συγγραφέως, με την ιδιότητα του γενικού κληρονόμου της, απέστειλε στον υπουργό Παιδείας επιστολή, ζητώντας του να γνωστοποιήσει τις προθέσεις του επί του τι πρόκειται να γίνει σχετικά με το βιβλίο, ώστε να αποκατασταθεί «η επελθούσα προσβολή στο πρόσωπο και τη φήμη της συγγραφέως». Αν και ο υπουργός άλλαξε, υποτίθεται ότι το κράτος έχει συνέχεια, και έπρεπε να έχει απαντήσει ο κ. Σπηλιωτόπουλος.
Οι 40 ημερολογιακές ημέρες που αποτελούν όριο για κάθε δημόσια αρχή έχουν παρέλθει, αλλά απάντηση δεν υπάρχει, οπότε αναμένεται να ακολουθήσουν άλλες αντιδράσεις. Ο Νίκος Μπελογιάννης σημειώνει πως η απόφαση του τέως υπουργού Ευριπίδη Στυλιανίδη για αποθήκευση του βιβλίου στην ουσία μεταφράζεται σε «αχρήστευσή του». Υπογραμμίζει πως με τον τρόπο αυτό «απαξιώνεται το έργο της Διδώς Σωτηρίου από την επίσημη πολιτεία».
Ευτυχώς, η ιδιωτική πρωτοβουλία έχει λάβει τα μέτρα της για την επέτειο. Από τον εκδοτικό οίκο «Κέδρος» θα κυκλοφορήσει τους επόμενους μήνες ένα βιβλίο της Διδώς Σωτηρίου με προσωρινό τίτλο «Στο ξεκίνημα του ψυχρού πολέμου, 1945- 1947». Περιλαμβάνει μια μελέτη της η οριστική μορφή της οποίας είχε χαθεί. Τα χειρόγραφα αυτής της πιο συνοπτικής μορφής είχαν βρεθεί στο σοβατεπί του σπιτιού επί της οδού Κοδριγκτώνος, όπου η συγγραφέας τα είχε κρύψει, όταν το σπίτι δωρήθηκε στην Εταιρεία Συγγραφέων και έγιναν επισκευές. Η Διδώ Σωτηρίου ήταν τότε εν ζωή και είχε συγκροτήσει τον σχετικό φάκελλο.
Η έκδοση συμπληρώνεται με 29 από τα 174 άρθρα που είχε γράψει στον «Ριζοσπάστη» εκείνη την περίοδο. Ενα από αυτά της είχε στοιχίσει τη διαγραφή της από το ΚΚΕ, που έγινε λόγω διαμάχης της με τον Νίκο Ζαχαριάδη. Τον πρόλογο έχει κάνει ο ιστορικός Β. Παναγόπουλος, τον επίλογο ο Νίκος Μπελογιάννης που έχει και την επιμέλεια μαζί με τον Κωνσταντίνο Ζυγούρη.
Ο ίδιος εκδοτικός οίκος έχει κυκλοφορήσει σε συλλεκτική έκδοση τα «Ματωμένα χώματα» και πρόκειται να βγάλει εν ευθέτω χρόνω, δύο ακόμη βιβλία που βρέθηκαν στα κατάλοιπα της συγγραφέως, το ημιτελές μυθιστόρημα «Τα παιδιά του Σπάρτακου» και ένα βιβλίο για τη σχέση του συγγραφέα με το κοινό του.

6 σχόλια:

librarian είπε...

Όποτε είναι για θέματα πολιτισμού το κράτος δεν έχει ποτέ χρήματα ή μάλλον δεν έχει ποτέ διάθεση. Κρίμα. Κρίμα και για τα 110.000 βιβλία που είναι φυλαγμένα σε υπόγεια. Οι σχολικές βιβλιοθήκες είναι μια άλλη θλιβερή συζήτηση. Αλλά ακόμη και χωρίς αυτές τα βιβλία θα μπορούσαν να είχαν χρησιμοποιηθεί αλλιώς από το να αποθηκευτούν σε κούτες.
Αναρωτιέμαι το ΕΚΕΒΙ τι να λέει για όλα αυτά... Το ΕΚΕΒΙ είναι αυτό που θα έπρεπε να διοργανώνει αντίστοιχες εκδηλώσεις.
Ευτυχώς που ο εκδοτικός οίκος ετοιμάζει ό,τι δεν ετοιμάζουν οι άλλοι. Ευτυχώς πάλι που φέτος ήταν μια χρονιά που σε πολλά σπίτια μπήκαν αντίτυπα του βιβλίου της Ματωμένα Χώματα.
Ας κάνουμε εμείς ό,τι δεν μπορούν οι από πάνω μας.
Την καλημέρα μου.

Διονύσης Μάνεσης είπε...

Καλησπέρα,
( Όχι, δε θα γκρινιάξω, δε θα γκρινιάξω, δε θα γκρινιάξω..)


"Ας κάνουμε εμείς ό,τι δεν μπορούν οι από πάνω μας.", λες, πολύ ωραία, librarian. Εμ, κάνουμε, δεν κάνουμε;Κάνουμε αυτό που μπορούμε και προσπαθούμε κι αυτό που δεν μπορούμε. Αυτό που είναι να κάνουν οι "από πάνω μας", όμως είναι το δικό τους κομμάτι της ευθύνης, το πολύ πιο βασικό, ριζικό, θεμελιώδες, αποτελεσματικό - ως προς την εμβέλεια, τουλάχιστον..

Και δεν το κάνουν. Και είναι πια πολύ, πάρα πολύ απογοητευτικό αυτό, πάρα πολύ αποδυναμωτικό. Βλέπεις κάποιο τρόπο να αρχίσουν ν' αλλάζουν βασικές δομές δημόσιων υπηρεσιών/φορέων/θεσμών;

Τελών εν απογνώσει σας χαιρετώ.

( Εαρινή, πόσο χρήσιμες οι υπόμνήσεις σου..)

Βαγγέλης Μπέκας είπε...

Ρίτσος και Σωτηρίου παραπάει πολύ
Σε μια κυβέρνηση Καραμανλή

Justine's Blog είπε...

Αγγελική καλή μου,
Ύπάρχει τέτοιο έλλειμμα παιδείας και σεβασμού στην Ελλάδα! Δεν το πιστεύω πως τα Ματωμένα Χώματα δεν μοιράσθηκαν στους μαθητές και βρίσκονται καταχωμένα στις βιβλιοθήκες!
Δεν πιστεύω πως το ΥΠΠΟ που ασχολείται με κάθε είδους φιέστες δεν οργανώνει τα ελάχιστα για τους ανθρώπους που έχτισαν το νέο ελληνικό πολιτισμό.
Θλίβομαι και σωπαίνω.
Χαιρετίσματα απο το μακρινό παγωμένο Μόντρεαλ

Εαρινή Συμφωνία είπε...

Librarian, κρίμα και πολύ κρίμα. Αλλά, αν τους (μας) έκρυβαν στις αποθήκες το cd του Ρουβά, θα είχε γίνει θύελλα. Τώρα...
Διονύση Μάνεση, μια φωνή ψύχραιμη, μέσα στα τόσα δύσκολα της παιδείας μας.
Vita mi barouak, χε χε χε. Τέλειο αυτό που είπες.
Ιουστίνη μου, απο το παγωμένο Μόντρεαλ ζέστανες την καρδιά μας με την παρουσία σου και τις σκέψεις σου. Να είσαι καλά

Εαρινή Συμφωνία είπε...

update:
κάνει και χιούμορ το υπουργείο Παιδείας. Απαντά στα δημοσιεύματα των εφημερίδων ότι τα Ματωμένα Χώματα είναι στις σχολικές βιβλιοθήκες και μπορούν να τα διαβάσουν τα παιδιά του δημοτικού. Σε ποιες βιβλιοθήκες, άραγε; Πόσα σχολεία έχουν βιβλιοθήκες;
Πάντως, απάντηση στον ανιψιό της συγγραφέως και κληρονόμο Νίκο Μπελογιάννη, δεν έχει δοθεί. Τι να πουν, άλλωστε; Ανέκδοτα σαν το ανωτέρω;